Teknolojik ilerlemeler sizin de zaman zaman “Bir bilim-kurgu filminin içinde mi yaşıyorum?” sorusunu sormanıza neden olmuyor mu? Özellikle de yapay zekayla ilgili gelişmeler bizi şaşkına çeviriyor. İzlediğimiz fütürüstik filmlerin, gelecek nesillerin hayatlarını anlattığı hissine kapılıyoruz. ABD’de teknolojiye alanında devrimsel nitelikte projelere imza atan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) Medya Laboratuvarı‘nın nisan ayında tanıttığı bir kulaklık da, tam olarak bu bilim-kurgu filmlerinin birinden çıkmış gibi…
Facebook’un birbirleriyle “kendi uydurdukları” bir dilde konuşabilen yapay zekalı yazılımları, Google‘un son olarak hattın diğer ucundaki kişiyi yanıltacak kadar “insanımsı“ konuşan Duplex isimli projesinden sonra, MIT’den çıkan AlterEgo (İkinci Şahsiyet)isimli kulaklık insanda “Kulaklarımla duyduğuma inanamıyorum” tepkisine neden oluyor. MIT mezunu Arnav Kapur‘un “sadece bir yılda” geliştirdiği ve insanı tam olarak bir cyborg haline getiren bu cihaz “neredeyse” zihninizi okuyor. Neredeyse diyorum çünkü, sessizce okuduğunuz, düşündüğünüz veya kendi kendinize konuştuğunuz bir kelimeyi yapay zeka yardımıyla yazıya döküyor. AlterEgo, kullanan kişinin internetin kendisi olmasını sağlıyor. İstediğiniz bir veya birkaç kelimeyi düşündüğünüzde cihaz Google’a girerek istediğiniz aramanın cevabını yapabiliyor veya online işlemi gerçekleştiriyor.
AlterEgo şöyle çalışıyor; Bir şey okuduğumuzda yüz, çene ve gırtlağınızdaki kaslar, okuduklarınızı beyninizde “duyabilmeniz” için hızlı ve bizim farkedemeyeceğimiz şekilde hareket ediyor. Bu sessiz konuşmaya tıpta İngilizce “subvocalization” (alt ses) deniyor. AlterEgo, bu kimyasal süreci dijitale dönüştürerek devrimsel nitelikte bir yenilik getiriyor.
GELECEĞİN FABRİKASI
Kapur’ın AlterEgo’suna zamanı sorduğunuzda, Kapur’ın “zaman” kelimesini düşünmesiyle yüzünde, çenesinde ve gırtlağındaki mikro hareketler kafasındaki bu sesi, cihazın içindeki elektroda naklediliyor. Elektrodlar Kapur’un yüzüne baskı yapıyor ve bu hareketleri kaydediyor. Makine öğrenimi sayesinde, bu hareketler Bluetooth aracılığıyla bir bilgisayarda kelimelerle eşleştiriliyor. Bilgisayar üzerinde beliren “Saat 10.45” cevabı, bu sessiz düşüncenin dijital ortamda “hayat bulmasına” neden oluyor. Bu işlemi içinde bir kulaklık bulunmayan 3D’den yapılmışkulaklık yerine getiriyor. Kapur’un düşüncesiyle sorulan sorunun cevabı, titreşim halinde yüz kemiklerinizden içkulağına giderek cihazın cevabını duymasını sağlıyor.
MIT, 10 kişiye AlterEgo’yı giydirerek toplam 750 rakamı okumalarını istemiş. AlterEgo, yüzde 92 doğruluk oranıyla bu rakamları bilgisayara doğru dökmüş.
ABD’deki CBS kanalında yayınlanan 60 Minutes isimli programın yapımcıları ve sunucusu “Geleceğin Fabrikası“ olarak isimlendirdikleri bu laboratuvarda Kapur ve AlterEgo’suna sorular sorarak teste tabi tuttu. AlterEgo, bir insanın hemen cevaplayamayacağı rakamsal bir işlemin cevabını bir-iki saniye içinde verirken, “Bulgaristan’ın en büyük kenti nedir ve nüfusu ne kadardır?” sorusuna yine aynı sürede “Sofya, 1,1 milyon nüfusa sahip” cevabını bilgisayar ekranından yazılı olarak verdi. Kapur, AlterEgo aracılığıyla sadece düşünerek CBS çalışanları için pizza siparişinde bulundu. Pizza kısa sürede kapıdaydı.
PSİKOLOJİDE KULLANILABİLİR
Kapur, “zenginleştirilmiş kulaklık” olarak tanımladığı AlterEgo’un yeni nesil bir bilgisayar gibi görev yaptığını söylüyor. Bir akıllı telefonda dokunarak ve kaydırarak ilerlemek yerine, dikkatinizi telefona veremeyeceğiniz zamanlarda veya sesli asistanı bağırarak komut vermeye alternatif olarak başvuracağınız “sessiz” bir yöntem olarak kullanılmak üzere tasarlanmış. Kapur, AlterEgo’nun arkasındaki fikri, “Fikrimiz şuydu, vücudun içindeymiş gibi bir bilgisayar geliştirebilir miyiz? İnsan ve makineyi bazı açılardan biraraya getirebilecek ve insanın kendi harici bilişimi gibi görev yapan bir bilgisayar…” sözleriyle anlatıyor.
Bu cihazın kullanılabileceği en uygun alanın psikolojik terapi olduğu yorumları yapılıyor. Teknoloji uzmanları, kişinin söylemeye utandığıveya duygusal olarak hassas olduğu konularda AlterEgo’nun çok iyi bir şekilde devreye girebileceğini söylüyor.
Ancak bu giyilebilir teknolojik cihazın pratik bazı sorunları var ki, ümid vaad eden Kapur’un gidereceği öncelikli sorun, AlterEgo’nun donanımın sabit olması ve laboratuvar dışında başka bir yerde kullanılamaması. Pratiğe ilişkin ikinci sorunsa, Google Glass‘ta olduğu gibi iletişim halinde olunan kişinin bu giyilebilir cihazı garipsemesi.
