Genel

Aslında savaş sanal cephede mi?

Yapay zekayı, metaverse’i konuştuğumuz 2022’de Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı fiziksel savaş, koronavirüse karşı 2 yılı aşkındır verdiğimiz savaşın ardından tüm dünyayı endişeye sürükledi. Ancak savaş, fiziksel olduğu kadar sanal cephede de yaşanıyor.

Rusya’nın Ukrayna’ya girmesinden kısa bir süre sonra ABD önce geleneksel yollara başvurarak mal varlıklarına yaptırım uyguladı, ardından teknolojik yaptırımlar geldi. Rusya ekonomisinin dışa bağımlı ayağı olan yarı iletken, yani çipe erişimini engellemeye çalışan ABD’nin bu kararına, ABD’nin dışardaki en büyük çip yatırımının bulunduğu Tayvan’ın yanısıra, stratejik partnerleri Güney Kore ve Japonya da destek veriyor.

Bu kıtalara yayılan boykot ile Rusya’nın başta askeri, uzay ve havacılık olmak üzere, teknolojik ürün üretimine darbe vurulmak istendiğini anlıyoruz. Ancak bu boykot, pandemiden sonra yaşanan ikinci bir küresel çip krizine neden olabilir.

Sanal dünyada da Batı ve Rusya arasında bir savaş yaşanıyor. Rusya teknolojide iddiasını uzay araştırmalarıyla 1950’li yıllardan bu yana ortaya koyarken, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 2017’de yaptığı açıklamayla ülkesinin iddiasını şu cümlelerle devam ettirmişti: “Yapay zeka sadece Rusya’nın değil, tüm insanlığın geleceğidir. Burada çok büyük imkanlar olduğu kadar henüz öngörülemeyen tehlikeler de var. Bu alanda lider olan ülke dünyanın da yöneticisi olacaktır.” 

NEFRET SÖYLEMİNE GEÇİCİ İZİN

Dış basına göre, Batı ve Ukrayna, Rusya’yı Ukrayna’daki kritik hedeflere siber saldırı düzenlemekle itham ediyor. Ukrayna ise siber güvenlik kalkanını yurtdışından aldığı desteklerle güçlendirmeye çalışıyor. Söylenen o ki, ünlü hacker topluluğu Anonymous da, Rus hükümeti ve resmi yayın kanallarına bir dizi saldırı düzenledi.

Son olaraksa savaşın yaşandığı başka bi alandan, sosyal medya platformlarından bahsedelim. 2016 ABD Başkanlık seçimlerinde o dönem seçilen Donald Trump’a Rusya’nın destek verdiği iddialarında adı geçen Facebook’un, bu kez Meta şemsiyesi altındaki kardeş platform Instagram ile birlikte Putin karşıtı bir tavır aldığı, Reuters tarafından paylaşıldı. İngiltere merkezli ajansın iddiasına göre, Meta platformundaki her iki şirket (Insider Intelligence’a göre 2021’de Facebook’un Rusya’da 7,5 milyon ve Instagram’ın 50,8 milyon kullanıcısı bulunuyor), kurallarını geçici olarak ihlal ederek Putin’e karşı nefret söylemi ile Ruslar ve Rusya askerlerine karşı şiddeti teşvik eden dil kullanan paylaşımlara izin veriyor. 

Bu haberlerden sonra Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Facebook’un politikasındaki olası değişikliğin kaygı verici olduğunu aktardı. Sözcü Elizabeth Throssell, ‘‘Bu çok kaygı verici bir konu. Bu genel olarak Ruslar’ı hedef alan nefret söylemine teşvik edebilir’’ diyerek haklı bir uyarıda bulundu.

Bu haberlerden sonra, Rusya Ukrayna’yı işgalinin 2’nci haftasında her iki şirketin de ülkesindeki erişimini engelledi.

Gördüğünüz üzere artık fiziksel sahada top-tüfek, sanal sahada ise ışın kılıcıyla savaşlar yaşanıyor. Teknolojinin hızla geliştiği son 10 yılda dünya teknolojik enstrümanların “birarada” kullanıldığı böylesi bir savaşı görmedi. Bu bakımdan bir ilki yaşıyoruz, diyebiliriz. Ancak görünen köy de kılavuz istemiyor: 1. Bundan sonra savaşın ön cephesinde teknoloji olacak. 2. Uluslararası karar ve denetim mekanizmaları bu enstrümanların insani ve hukuk alanındaki kullanım normlarını belirlemiş değil. Bu, yeni bir küresel sorunumuz olduğu anlamına geliyor.


Tags
Show More

suleguner

Yapay zeka ve robotik konularında uzman, İstanbul merkezli gazeteciyim. Sadece bu iki alanda yazan tek Türk gazeteci-yazarım. Aralarında Türkiye’nin en çok satan ekonomi dergisi ve bir İngilizce gazetenin de bulunduğu Türk medyasına ait yayınlara yazıyorum. Türkiye'nin kamuoyuna açık ilk yapay zeka ve robotik anketini 2018'de gerçekleştirerek, insanların bu iki kavrama nasıl baktığını inceledim. Detaylarını site de bulabileceğiniz "beyaz yakalı ve lisans-yüksek lisans üstü öğrencilerden" oluşan iki grupla yaptığımız anket sonuçlarında öne çıkan iki veriyi aktarmam gerekirse, yapay zeka öğrencileri çalışanlardan daha çok korkuyor. Beyaz yakalılar ise robotlardan gençlere göre daha az korkuyor. Türkiye genelinde yapılan ankete göre yapay zekanın hayatımıza giderek daha çok dahil olması veya robotların iş ve özel hayatımızda yer almaya başlaması genel anlamda bizi endişelendirmiyor. Ankete katılımcıların "İnsan zekası mı, yapay zeka mı?" sorusuna cevabıysa, "insan zekası" şeklinde olmuş. Kamuoyu araştırmalarıma her yıl devam ederek Türk halkının teknolojiyle olan ilişkisinin nabzını ölçmeyi amaçlıyorum. Teknolojiden korkulmaması gerektiğini, insanın yararına ve doğru bir şekilde kullanıldığında hayata önemli katkılarda bulunduğuna inanıyorum. Ayrıca teknolojiyle birlikte değişen hayatı iyi anlamamız gerektiğini, hayatımızdaki değişiklikleri iyi analiz etmemiz gerektiğini düşünüyorum. Bir gazeteci-yazar olarak teknolojinin insan hayatı için çizdiği vizyonu anlatmaya, konuşmalarımda insanları yakında nasıl bir dünyanın beklediğine ilişkin bir resim çizmeye çalışıyorum. Gazetecilik kariyerimde yönümü teknolojiye çevirmeden önce bazı Türk basın yayın kuruluşlarının yanısıra, ANSA İtalyan Haber Ajansı'nın Türkiye muhabirliği görevlerinde bulundum. Kariyerim boyunca pek çok ülkeyi gezerek sosyal ve teknoloji içerikli yazılar yazdım. Bu ülkeler içinde aklıma en çok yer eden Ekvador, Küba, Sudan ve Güney Kore oldu. İngilizcenin dışında İtalyancayı profesyonel iş yaşamımda kullanabiliyorum. Fitness ile ilgileniyorum ve bir sağlıklı yaşam bloğum var. Aynı zamanda amatör bir DJ’im.

Benzer İçerikler

Close
Close