Genel

İHA’lar kötü ellere düşmemeli

California Üniversitesi Bilgisayar Bölümü Profesörü Stuart J.Russell


“Yapay zekalı katil robot” tanımlamasını bundan böyle sıkça duyacağız gibi görünüyor. İleride BirleşmişMilletler’de “yasaklanmasıistenen” silahlar listesinde birinci sıraya oturacak. Dünya onlarca yıldır süre gelen “bireysel” ve “nükleer” silahlanma tartışmaları üzerinde bile henüz uzlaşmaya uzak görünürken; insanlık “yeni nesil” bir silah tehlikesine ve buna karşı kampanyaya hazır mı? İşte bu, önümüzdeki yıllarda cevabını arayacağımız konu. Ancak katil robot tehlikesi büyük, hem de çok.


Bir kelebek büyüklü
ğünde İnsansız Hava Aracı (İHA-Drone)düşünün. Yapay zekasısayesinde kendini yönlendirerek uçuyor. İşlemcileri bir insandan 100 kat daha hızlı hareket etmesini sağlıyor. Tıpkı cep telefonunuzda olduğu gibi bir kamerası ve alıcıları var. Cep telefonu uygulamasında olduğu gibi yüz tanıma teknolojisine sahip. Ancak oldukça masum görünen ve küçük İHA’nın sahip olduğu başka bir özellik daha var; içindeki 3 gramlık patlayıcı. Bu ne anlama geliyor? Bu kelebek gibi uçan İHA, artık dijital bir “sniper”a dönüşmüş durumda.

HERKES ERİŞEBİLİR

Yüz tanıma teknolojisi sayesinde kendisine hedef gösterilen bir kişiyi bulabilir ve saldırabilir. Eğer niyetiniz “kötüyse” bu saldırıda içindeki patlayıcı da kullanabilirsiniz, kimyasalı da… Üstelik bu İHA’ların boyu küçültülebilir. Kötüellere geçmesi halinde uçak, tren, otobüs gibi toplu taşıma araçlarında bir anda onlar, hatta yüzlerce kişinin ölümüne neden olabilir. Bu eylemi gerçekleştiren bir terörist de olabilir, tıpkı ABD’de silahlı kitle katliamı gerçekleştiren bir kişi gibi, akli dengesi yerinde olmayan biri de… İşin en korkutucu kısmıysa, belirli bir düzeyde teknik bilgiye sahip “herhangi” bir kişinin online çok kolayca erişilebilir bu İHA’yı bir silaha döştürme ihtimali… Bu ihtimal ne kadar yüksek? 

Bu konuyu geçen hafta Turkcell’in teknolojisi zirvesine konuk olarak katılan İngiliz yapay zeka uzmanı, California Üniversitesi bilgisayar mühendisliği profesörüStuart J. Russell ile konuştuk. Geçen yıl hazırladığıSlaughterbot (Katil Robot) isimli insanın tüylerini ürperten video (aşağıda) tam olarak bu konuya dikkat çeken Russell’ın sözleri aynen şöyle: “Bu ihtimal çok yüksek. Bu saldırılar oluyor da zaten. Yani İHA saldırıları yaşanıyor, terör saldırıları gerçekleşiyor. Ocak ve mart aylarında Rusya’nın Suriye’deki askeri üssüne İHA saldırısı gerçekleştirildiği biliniyor. Biz bu nedenle dünyanın dört bir yanından akademisyenlerle, girişimcilerin katılımcısıolduğu (5 yıldır faaliyette olan) Stop Killer Robots (Katil Robotları Durdurun) kampanyası çerçevesinde bu konuyla ilgili harekete geçilmesi için imza topluyoruz. Ülkeleri bu otonom araçların kötü amaçlarla kullanılmasını önlemek için gerekli adımları atmaya çağırıyoruz.”



“SALDIRI İHTİMALİ GERÇEKÇİ

“Kendiliğinden bir inisiyatif geliştiremeyen makinelerin insanın elinde katile dönüşebileceği” tartışmasını ve ülkelerin bir “savunma yarışı” içinde olduğunu hatırlattığım Russell, bu endişeyle ilgilisiyse şöyle konuşuyor: “Ülkelerin birbirlerinin elini bilmediği için kendi elini de belli etmek istemediğini biliyoruz. Bunu, kampanya dolayısıyla katıldığımız uluslararası toplantılarda görebiliyoruz. Öte yandan iki ay önce Rus üssünde yaşanan İHA saldırısı da bir gerçek. Makinelerin silaha dönüşebileceği ihtimali daha ne kadar gerçekçi olabilir? Bu nedenle dünyanın dört bir yanındaki bireylerin başka herhangi toplumsal bir olaya karşıprotesto ettikleri gibi, bu konuyu da protesto etmeleri ve siyasetçiler üzerinde baskıoluşturmaları gerekiyor.”
Birle
şmiş Milletler’in önümüzdeki hafta Cenevre’de ölümcül otonom silahlar anlaşmasınıbir kez daha masaya yatıracağı toplantı öncesi sohbet ettiğim İngiliz akademisyen Russell, anlaşmaya imza atan ülke sayısının hızla artmasını umarken, 20 kadar ülkenin katil robotların durdurulması için çağrı yaptığıbiliniyor. 

RESMEN AÇIKLANAN İLK İHA SALDIRISI

Rusya Savunma Bakanlığı, ocak ayında yaptığı açıklamada Suriye’deki Tartus ve Lazkiye’de bulunan Hmeymim üslerine 6 Ocak’ta en az 13 el yapımı İHA ile saldırı düzenlendiğini bildirmiş, İHA’ların görüntülerini paylaşmıştı. Bu açıklama, resmi ilk askeri İHA saldırısı olarak not düşülürken, saldırının “kimliği belirsiz unsurlarca gerçekleştirildiği” belirtilmişti. 

Rus üssüne 6 Ocak’da düzenlenen kamikaze saldırısında kullanılan el yapımı İHA’lar


TERMİNATÖR SAVAŞ BAŞLADI MI?

Rus Sputnik Haber Ajansı ocak ayındaki saldırı sonrası yayımladığıhaber analizinde, “Askeri uzmanlar, Rusya’nın Suriye’deki Hmeymim ve Tartus üslerine İdlib’den saldırıgerçekleştiren örgütlerin elindeki İHA’ların ABD’nin elinde bulundurduğu cinsten olduğuna ve bu İHA’ların benzerlerinin daha önce de (terör örgütü PKK’nın Suriye’deki uzantısı) PYD’de ortaya çıktığına işaret ediyor. Hmeymim’e ikinci İHA saldırısıyla marta ayında yaşandı” yorumunu paylaşmıştı.

Show More

suleguner

Yapay zeka ve robotik konularında uzman, İstanbul merkezli gazeteciyim. Sadece bu iki alanda yazan tek Türk gazeteci-yazarım. Aralarında Türkiye’nin en çok satan ekonomi dergisi ve bir İngilizce gazetenin de bulunduğu Türk medyasına ait yayınlara yazıyorum. Türkiye'nin kamuoyuna açık ilk yapay zeka ve robotik anketini 2018'de gerçekleştirerek, insanların bu iki kavrama nasıl baktığını inceledim. Detaylarını site de bulabileceğiniz "beyaz yakalı ve lisans-yüksek lisans üstü öğrencilerden" oluşan iki grupla yaptığımız anket sonuçlarında öne çıkan iki veriyi aktarmam gerekirse, yapay zeka öğrencileri çalışanlardan daha çok korkuyor. Beyaz yakalılar ise robotlardan gençlere göre daha az korkuyor. Türkiye genelinde yapılan ankete göre yapay zekanın hayatımıza giderek daha çok dahil olması veya robotların iş ve özel hayatımızda yer almaya başlaması genel anlamda bizi endişelendirmiyor. Ankete katılımcıların "İnsan zekası mı, yapay zeka mı?" sorusuna cevabıysa, "insan zekası" şeklinde olmuş. Kamuoyu araştırmalarıma her yıl devam ederek Türk halkının teknolojiyle olan ilişkisinin nabzını ölçmeyi amaçlıyorum. Teknolojiden korkulmaması gerektiğini, insanın yararına ve doğru bir şekilde kullanıldığında hayata önemli katkılarda bulunduğuna inanıyorum. Ayrıca teknolojiyle birlikte değişen hayatı iyi anlamamız gerektiğini, hayatımızdaki değişiklikleri iyi analiz etmemiz gerektiğini düşünüyorum. Bir gazeteci-yazar olarak teknolojinin insan hayatı için çizdiği vizyonu anlatmaya, konuşmalarımda insanları yakında nasıl bir dünyanın beklediğine ilişkin bir resim çizmeye çalışıyorum. Gazetecilik kariyerimde yönümü teknolojiye çevirmeden önce bazı Türk basın yayın kuruluşlarının yanısıra, ANSA İtalyan Haber Ajansı'nın Türkiye muhabirliği görevlerinde bulundum. Kariyerim boyunca pek çok ülkeyi gezerek sosyal ve teknoloji içerikli yazılar yazdım. Bu ülkeler içinde aklıma en çok yer eden Ekvador, Küba, Sudan ve Güney Kore oldu. İngilizcenin dışında İtalyancayı profesyonel iş yaşamımda kullanabiliyorum. Fitness ile ilgileniyorum ve bir sağlıklı yaşam bloğum var. Aynı zamanda amatör bir DJ’im.

Benzer İçerikler

Close
Close