Genel
Tarım, inşaat ve enerjide kuşbakışı çözüm
Drone’lar (İnsansız Hava Aracı- İHA) hayatımıza önce sadece havadan görüntü almak için, eğlence amaçlı girmiş olsa da, pek çok sektörde ve insan yararına nasıl kullanabileceğimizi zaman içinde öğrendik. Yapay zeka gerektiren tam otonom drone’lar, tarım, inşaat ve enerji sektöründe başta olmak üzere verimli bir şekilde kullanılıyor. Tam otonom drone’ları ülkemizde endüstriyel ihtiyaçların yanısıra arama kurtarma çalışmaları için kullanan bir girişim Hummingdrone.
İpek Görgeç ve Orkun Aşa tarafından 2017’de kurulan Hummingdrone, faaliyet alanı giderek genişleyen bir girişim. Aşa, İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği’nde başlayan ve İTÜ Teknokent’te devam eden hikayelerini şöyle anlatıyor: “Fakültede okurken tanıştılık ve lisans bitirme projesinde bir girişim fikri ortaya çıkartmak için bir araya geldik. Fikir ilk olarak arama kurtarma drone’u geliştirilmesi olarak ortaya çıktı. Projenin amacı, İHA’ların afet sonrasında etkin kullanımı ve kurtarma ekiplerine havadan bilgi sağlayarak, kurtarma operasyonlarında ihtiyaç duyulan bilgi akışının sağlanmasıydı. Girişimciler okul bittikten sonra 2018’de İTÜ Çekirdek tarafından yürütülen TÜBİTAK BİGG programına kabul aldık. 2019’da TÜBİTAK 1512 BİGG desteği alarak şirketleştik.”
Arama-kurtarma çalışmalarına destek olmak için kullanılan tam otonom dronelar, hangi sektörlerdeki faaliyetlere yardımcı oluyor ve nasıl çalışıyorlar. Bu sorunun cevabını Orkun Aşa şöyle veriyor: “Hummingdrone şu an endüstriyel ihtiyaçlar için otonom drone teknolojileri geliştiriyor. Türkiye’nin insansız hava araçlarıyla savunma alanında gerçekleştirdiği başarıları ticari alanda gerçekleştirmeyi hedefliyor. Başka tarım olmak üzere, enerji ve şehir planlama alanlarına yönelik ürünler geliştiriyor.
Hummingdrone’un geliştirdiği insansız hava araçlarının gövde tasarımı, uçuş bilgisayarı, kontrol yazılımı, 4 kişilik Hummingdrone ekibi tarafından geliştiriliyor. Hummingdrone’un geliştirdiği drone’lar tam otonom uçuş kabiliyetine sahip yani operatör sadece planlamayı gerçekleştiriyor. Drone verilen görevi yapay zekaya sahip otopilot sayesinde otomatik olarak gerçekleştiriyor. Ayrıca drone ile toplanan görüntüleri işleyen bulut temelli bir analiz yazılımı bulunuyor. Bu yazılım sayesinde toplanan görüntüler bir araya getirilerek yüksek çözünürlüklü haritalar oluşturuluyor.”
YÜZDE 15 FAZLA MAHSUL
Tarım sektöründe, büyük arazilere sahip üreticilerin arazilerini hızla denetleyemediğini, bunun da zaman kritik bir sektör olan tarımda ürün kayıplarına sebep olduğunu belirten Orkun Aşa, “Üretici tarafından yapılan denetimler gözleme dayalı olarak gerçekleştiği için hassas bir denetim yapılamıyor. Bizim buna çözümümüz drone ile haritalama ve analiz. Drone’larımız 200 hektar alanı 1 saat gibi bir sürede taranabiliyor. Geliştirilen drone’lar multispektral (çoklu bantlı) faydalı yük taşıyor. Yani insan gözünün göremediği ışık aralığında veri topluyor. Bu da tarladaki problemlerin insan gözünün fark edebileceğinden 10-15 gün önceden tespit edilmesini sağlıyor. Basitçe Hummingdrone’un geliştirdiği teknolojiler üreticiye bir karar destek mekanizması sunuyor. Yani üretici sunulan verilere bakarak daha doğru ve hassas tarımsal kararlar verebiliyor. Hassas ilaçlama ve gübreleme kararları verebildiği için gübreden yüzde 60’a kadar, tarım ilaçlarından da yüzde 40’a kadar tasarruf elde edebiliyor. Ayrıca verilen kararlar daha doğru olduğu için sezon sonunda yüzde 10-15 oranında daha fazla mahsul alabiliyor” diye konuşuyor.
YAPAY ZEKAYLA BİTKİ ANALİZİ, GÜBRELEME VE SULAMA
Hummingdrone’un analiz yazılımı INSPECT sayesinde üreticiler strese giren bitkileri, drenaj ve sulama problemlerini, gübreleme ihtiyacını tespit edebiliyor. Geniş alanlarda otomatik ağaç sayımı yapabiliyor. Tüm bu analizler yapay zeka modelleri sayesinde gerçekleştiriliyor.
GLOBALDEKİ TARIM PAZARI BÜYÜYOR
Hummingdrone kurucularından Orkun Aşa, tarımda drone kullanımının giderek yaygınlaşacağını belirterek, “Global tarım drone’u pazarı 2020 yılında 1.2 milyar dolardı, 2025 yılında 5.6 milyar dolar’a çıkacağı tahmin ediliyor. Tarım alanında drone’ları her geçen gün daha çok göreceğiz. Özellikle üreticiler bu teknolojinin faydalarını gördükçe tarımda hızla yaygınlaşacağını düşünüyoruz” diye konuşuyor.
DRONE İLE ARAMA-KURTARMA EĞİTİMİ
Hummingdrone Akademi, profesyonel ticari İHA operatörleri yetiştirmek için kuruldu. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) onaylı İHA0 ve İHA1 kategorilerinde eğitimler veriyor. Eğitimler Ar-Ge’de çalışan drone’un bütün yapısına hakim mühendisler ve sahada yüzlerce saat drone uçurmuş operatörler tarafından veriliyor. Hummingdrone, temel drone operatörlüğü eğitimleri dışında çeşitli kamu ve özel kurumlara drone ile haritalama ve drone ile arama kurtarma eğitimİ hizmeti de veriyor.