Kişinin sağlık sorununa çözüm getiren kişiselleştirilmiş protein üretimi. “Yapay zekalı protein tasarımı araçları” kavramı artık hayatımıza girdi. Bu araçların tıpta bir devrime neden olacağı ve pek çok hastalığa çare olacağı söyleniyor.
Yıllardır yapay zekanın insan biyolojisinin karmaşasını, o muhteşem orkestrasyonunu anlayamacağı ya da bunun çok uzak bir zamanda gerçekleşeceği yorumları vardı. Ancak son gelişmeleri o kadar hızlı yaşanıyor ki, yapay zekanın özellikle sağlık alanında hem de çok yakında insanlık adına büyük katkılar sunacağı anlaşılıyor.
Washington Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bu çalışma bu sonuca nasıl erişti? Midjourney, DALL-E, Stable Diffusion gibi gerçek fotoğraflardan sentetik görseller çıkaran GenerativeAI araçlarından esinlenilmiş. Bu aracın adı: RFdiffusion
Çalışmada, “tasarımcılar” yapay zekaya protein şekillerinin bilinen özelliklerini öğretmiş. Bu şekillerin ne anlama geldiği gibi… Tasarımcılar ardından istediği özellikleri belirterek yapay zeka ağından protein geliştirmesini istemiş. Ortaya kişiye özel sorunu çözebilecek bir protein yapısı çıkmış. Bu arada yapay zekanın Protein Data Bank isimli arşivdeki on binlerce protein yapısıyla eğitildiğini belirtelim.
Bu yeni tekniğin kişisel aşı ve ilaç geliştirilmesinde kullanılacağı belirtiliyor Ancak bu buluş ne kadar hızla yol alır, şimdilik bilemiyoruz.
Google’ın benzeri bir amaçla, proteinlerin amin asitlerden ayırt edilmesi için kullanılan AlphaFold isimli bir uygulaması var. Bundan 2 yıl önce henüz Üretken Yapay Zeka yokken geliştirilen ilk nesil tasarım çalışması da vardı. Ancak RFdiffusion bunların çok daha ötesinde ve gelişmiş bir uygulama. Tıpta yeni bir sayfa açılıyor diyebiliriz.
