Kara trafiği, İstanbul gibi nüfus yoğun kentlerde insanların zamanını yeterince çalmıyor mu? Sadece İstanbul değil, Los Angeles, New York, Pekin, Mumbai gibi pek çok kent aynı soruna çözüm arıyor. Bu gerçekten yola çıkarak ulaşımı havaya taşıyarak ilk hava taksi projesini başlatan Uber’i, Rolls Royce’un eVTOL, Airbus’un CityAirbus ve Vahana projeleri takip etti. Google’ın kurucularından Larry Page’in finanse ettiği uçan elektrikli araç projesi Kitty Hawk ise yarışa kişisel araç prototipi Flyer ve uçan taksi prototipi Cora ile katıldı.
Bu dev şirketlerin yanısıra bazı start-up’ların uçan araç projesi yarışına girmesi, pek çok hükümetin en kısa zamanda bu araçlara yasal izni çıkaracağı sinyalini veriyor.
Geçtiğimiz günlerde bir İngiliz şirketi Vertical Aerospace, helikopter gibi dikey havalanan ve inen hava taksisi projesini tanıttı. Vertical Aerospace iki yolcu ve bir pilottan oluşan aracını 2022’de İngiltere semalarına boy göstermeye başlayacağını söylüyor. Vertical Aerospace’in sahibi OVO Energy’nin CEO’su Stephen Fitzpatrick, Formula 1 yarışlarında kullanılan teknolojiden esinlendiklerini belirterek, “Formula 1’den teknoloji konusunda çok şey öğrendik. F1’de kullanılan hafif malzemeler, aerodinamik ve elektrik sistemleri, karadan çok hava ulaşımında uygulanabilir. Bu teknolojiyi deneyimli havacılık ve uzay mühendislerinin elinde 21’inci yüzyılın hava aracını yaratıyoruz” diye konuşuyor.
İLK KİM OLACAK?
Bu araçların ne zaman gerekli yasal izinleri alıp uçmaya başlayacaklarına ilişkin kesin bilgiler yok ama bazı gelişmeler söz konusu. Uber, hava taksisinin ilk olarak üç kentte deneneceğini belirtiyor. Bu kentler Dallas, Los Angeles ve son olarak Mumbai olarak belirlenmiş. Uber’in hava üssü ABD olacak. Bunun dışında Hindistan, Japonya, Avustralya, Brezilya ve Fransa’dan biri ABD dışındaki üs olmaya aday. Hintli yetkililerle projeyi Mumbai’de uygulamak üzere görüşen Uber, söz gelimi Mumbai havalimanından kenti batısındaki banliyölerine ortalama 100 dakikadan giden kara araçlarına karşılık, hava taksinin 10 dakikada bu mesafeyi kat edeceğini belirtiyor.
Kitty Hawk ise uçan araçlarını Yeni Zelanda’da test ediyor. Kitty Hawk bu araçların ABD’deki Jersey kent merkezinde Manhattan’a iki dakikan az bir zamanda ve 10 cent gibi bir enerji maliyetiyle uçarak ulaşımda yeni bir devir açacağını belirtiyor. Kitty Hawk’ın başındaki Google’ın eski otonom araç direktörü Sebastian Thrun, üç yıl içinde öncelikle Yeni Zelanda’da olmak üzere uçuş iznini alacakları tahminini yapıyor. Kişisel uçan taksi kullanmanın çok kolay olacağını belirten Thrun, hava taşımacılığıyla ilgili bazı zorlukların olduğunu da inkar etmiyor. Flyer’ın şimdilik yerden 3 km yüksekliğe kadar havalanabileceğini belirten Thrun, “En kötü ihtimalde kişi suya iniş yapabilir. Ancak teknoloji geliştikçe bu araçlar mevcut küçük uçaklardan çok daha güvenli hale gelecek. Çünkü çok farklı bağımsız motor ve pervaneleri olacak. Eğer birinden birini kaybederseniz, sorun teşkil etmeyecek” diyor. İkinci sorunsa ses. Bir süre sonra oluşacak hava trafiğinin araçların rakımı yükseltip alçaltarak çözülebileceğini umut eden Thrun, ileride binlerce aracın aynı anda uçabilmesi içinse çok iyi bir hava yönetim merkezi kurulması gerektiğinin altını çiziyor.
Bu araçların ortak özelliği elektrikli olması. Bu nedenle prototipleri kısa mesafe, kent içi yolculuklar için tasarlanmış. Elektrik enerjisinin yoğunluğunun mevcut yakıtlara göre daha düşük olması, uzun yolculuklar için doğru alternatif olmadığını gösteriyor. Uzun süreli yolculuklarda elektrik bataryalarının çok uzun olması gerekiyor ki, bu aracın bataryaların ağırlığından havalanamayacağı anlamına geliyor.
