Yapay zeka teknolojilerinin insanın özel ve iş hayatına katkıları artık tartışılmaz hale geldi. Geleceği belirleyeceği düşünülen bu teknolojinin insan için en büyük faydasıysa sağlık alanında. Yapay zekanın bu alandaki gelişimi öylesine büyük bir potansiyel vaad ediyor ki, sadece mevcut sağlık hizmetler ve iş süreçlerini kolaylaştırıp hızlandırmakla kalmıyor, aynı zamanda öngörüsü sayesinde erken tanı ve teşhis kabiliyetiyle “hastalıkları önleyici” bir etken haline geliyor. Bu herseyden önce ölümlerin, hastalıkların azalacağı, yaşamın uzayacağı ve ekonomilerin büyük maliyetlerden kurtulacağı anlamına geliyor.
Bu kapak çalışmasında bugün anlaşılması veya tedavi edilmesi güç, genetik veya immünoloji hastalıkların çözümü için tüm dünyanın yatırım yaptığı bir teknolojiden bahsedeceğiz. Zira gen ve nano teknolojilerle yapay zekanın birleşmesi, bilim dünyasındaki bilinmezlikleri çözüme kavuşturabilir.
Türkiye Sağlık Veri Araştırmaları ve Yapay Zeka Uygulamaları Enstitüsü’nün (TÜYZE) mart ayında kurulduğunu hatırlatarak ülkemizdeki kamusal çalışmalara değinmeye başlayalım. İşin, laboratuvar ve klinik araştırma kısmının çok değerli olduğunun ülkece farkındayız. Kullanılan mevcut yapay zeka destekli kamusal sağlık çözümleri günümüzde işimizi büyük ölçüde kolaylaştırıyor.
Her gün milyonlarca vatandaşımızın kullandığı Merkezi Hekim Randevu Sistemi ve eNabız uygulaması da elbette yapay zekadan yararlanıyor.
Sağlık Bakanlığımız bünyesinde geliştirilen sistemlerde hastanın hastaneye yatışından tanı ve raporların değerlendirilmesine pek çok iş ve dökümantasyon sürecinde yapay zeka kullanılıyor. Yapay zeka sağlık hizmetleriyle ilgili süreçlerin zaman ve planlamalarında da iş başında. Hastanın işlem süreçleri ve sağlık personelinin performanslarının takibinde de bu teknolojiden yararlanılıyor.
Yapay zekanın halk sağlığını ilgilendiren kısımları tahmin edeceğiniz üzere kitlesel bir etki alanına sahip.
İLAÇ GELİŞTİRMEDE BAŞROLDE
Araştırma, geliştirme ve özel sektördeki klinik ve pratik kullanımlara gelecek olursak…
Covid-19 pandemisiyle birlikte önemi artan ilaç geliştirme, hatta son haftalarda gündemde olan “kişiselleştirilmiş” aşı/ilaç tekniklerinin arkasında da yapay zeka var.
Robotik cerrahide de maestro yapay zeka.
Türkiye’deki sağlık (wellness, fitness uygulamaları da dahil) girişimleri görüntü işleme, veri analitiği, optimizasyon ve makine öğrenmesi alt kategorileri ve teknikleriyle bu teknolojiyi kullanıyor.
Girişimlerimizin çoğu, radyoloji alanına dahil olan görüntüleme işlemlerini analiz ederek ortaya hekime veya diğer sağlık personeline yardımcı olacak, asiste edecek “anlamlı” analitik sonuçlar çıkarıyor. Bazılarıysa B2C uygulamalarıyla kullanıcıya söz gelimi “kan değerlerin normal sınırların dışında” uyarısı göndererek olası bir hastalığın önlenmesine yardımcı oluyor.
Bazıları bir hastanede yer alan tüm sağlık hizmeti süreçlerini optimize ederken, diğeri nefesinizi veya öksürüğünüzü dinleyerek Covid-19 başta olmak üzere ilgili hastalıklara ön tanı koyabiliyor.
