İsviçre’nin Davos kasabasında düzenlenen 48. Dünya Ekonomik Forumu‘na (WEF), uzun zamandır siyasetin konuşulduğu bir yer değil. Dünya liderlerinin, dünyaya yön veren isimlerin, bilim-edebiyat-sanat dallarında söz geçen uzmanların katıldığı bu önemli zirve, bir beyin fırtınası ortamında “dünyanın nereye gittiğine” ilişkin resmin çizildiği bir zirve. Bu resim, bu yıl da çizildi. Ancak 20-23 Ocak tarihleri arasında düzenlenen zirveye katılanlar bu yılki resmi biraz ürkütücü bulmuş. Pek çok katılımcı, yapay zeka ve akıllı robotlar başta olmak üzere gelişen teknolojinin “dijital totaliter” bir rejim kuracağı endişesini taşıyor. Gözlerimizi ayırmadığımız akıllı cep telefonlarının insanları “dijital zombi” haline getirdiği, araçların otonom olarak hareket ettiği ve pratik hayatımızın yapay zekalı makinelerle robotlar tarafından yönetildiği ve bunun sonunun insanın hayata dair kontrolü kaybedeceği yorumları Davos’un ön plana çıkan konuları oldu.
Oturumlara konuşmacı olarak katılan ünlü isimlerin endişelerini aktarmak gerek. Ülkemizde de bir süre “en çok satanlar” listesinin zirvesinde kalan teknoloji-antropoloji kitabı Homo Sapiens’in yazarı Yuval Noah Hariri en etkili tespitlerden birini yapmış. Hariri, online alışveriş ve sosyal medya ağlarının hakkımızda pek çok bilgiye sahip olduğunu hatırlatarak bu bilgilerin “bizi kontrol altına almak” ve “tamamen değişik canlılar olmamız” için kullanılacağı öngörüsünü dile getirerek, “Bilgiye sahip olanlar bizim hakkımızda karar verecek. Sadece insanlığın geleceğini değil, gelecek hayatın nasıl olacağını da kontrol altına alacaklar” sözleriyle insanlık adına karamsar bir tablo çizdi.
 |
| Yuval Noah Hariri |
“Demokrasi bu yeni koşullara ayak uyduramazsa insanlar dijital bir diktatörlüğün altında yaşamak zorunda kalacak” diyen Hariri’nin en vurucu açıklamalarından biriyse yapay zekayla ilgili oldu:” Sadece bilgisiyarların değil, insanların ve diğer canlıların da hack’lendiği bir noktaya geldik. Bilgisayar teknolojileri, makine öğrenimi ve yapay zeka konularındaki gelişmeler bize bir bilgisayar gibi işlem gücü veriyor.”
Hariri’nin çizdiği acı tabloya destek veren bir başka konuşmacıysa ABD merkezli insan kaynakları şirketi Manpower’ın Fransa’daki başkanı Alain Roumilhac idi. WEF, 2026 yılında sadece ABD’de yeni teknolojiden etkilenen iş sayısının 1,4 milyon olduğu tahmininde bulunurken, Roumilhac “Bu sefer beyaz mı, mavi yakalı mı sorusunu soramadığımız bir durumla karşı karşıyayız” uyarısında bulundu. Roumilhac’a göre hem el becerisi hem de idari beceriler isteyen pek çok işin yakın gelecekte robotlar tarafından yapılacağını belirterek “Becerilerimizin ne olacağı konusunda bir devrim yaşıyoruz” tespitini yaptı.
 |
| Alain Roumilhac |
İnsan ve insan kaynağının geleceğinin ne olacağına ilişkin kafa yorulan oturumların düzenlendiği Davos’ta ilginç bir değerlendirmeyse ABD’li bulut yazılımı şirketi Salesforce’un üst düzey yöneticisi Marc Benioff’tan geldi.
 |
| Marc Benioff |
Benioff, internet uygulamalarıyla sigaraarasında çok yakın bir paralellik olduğunu belirterek, “Ürün tasarımcıları yazılımların ara yüzlerini hiç olmadığı kadar bağımlılık yaratacak şekilde tasarlıyor. Bunun konuşulup tartışılması gerek. Teknolojinin normalleştirilmesi gerekiyor. Tıpkı diğer endüstriler gibi” diyor.
