ABD’nin Kaliforniya eyalet meclisinde 30 Ağustos’ta kabul edilen “Asilomar yapay zeka prensipleri”, yapay zeka ve otonom silahların kontrollü geliştirilmesi bakımından tarihi adımlardan biri oldu. Google DeepMind, GoogleBrain, Facebook, Apple ve OpenAI’ın da onayladığı 23 prensipten oluşan bu liste, eyalet meclis tarafından kabul edildi. Hayatını kaybeden İngiliz astro-fizikçi Stephan Hawking, Elon Musk, Demis Hassabis, Yoshua Bengio, Tasha McCauley, Jeff Dean gibi isimlerinde yer aldığı 3 bin 800’den fazla yapay zeka araştırmacısı ve uzmanın üzerinde imzası bulunan Asilomar listesi, yapay zekanın uzun dönemde yasama erkiyle bilim dünyasının arasında sağlıklı bir bağ kurmayı amaçlıyor.
Bu konuyla ilgili, Asilomar listesinde imzası bulunan Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley) Bilgisayar Bölümü profesörlerinden, yapay zeka uzmanı Stuart Russell ile görüştüm. Russell, dünyanın en büyük ekonomilerinden birini yaratan, Silikon Vadisi’nin de bağlı bulunduğu Kaliforniya eyaletinden böyle bir karar çıkmasının, eyaletin yapay zekanın kontrolsüz gelişmesi konusunu ciddiye alınması anlamına geldiğini düşünüyor. Yasanın bağlayıcılığı bulunmadığını hatırlatan Prof. Russell, öte yandan ABD genelinde gerektiğinde bununla ilgili bağlayıcı yasa çıkması için bir örnek teşkil edeceğini, hatta eyaletin bazı bölgelerinde bu kararın ardından otonom silahların yasaklanmasını sağlayacak yasal düzenlenmelerin konuşulmaya başlandığını söylüyor.
AB’NİN KAFASI KARIŞIK
Geçtiğimiz haftalarda Avrupa Parlamentosu’ndan (AP) yüzde 82 oy çokluğuyla otonom silahların yasaklanması konusunda bir tavsiye kararı çıktığını hatırlatan Prof. Russell, “AP’den geçen tasarıda bu kararın, ölümcül otonom silah sistemlerinin yasaklanmasına dönük bağlayıcı bir yasanın çıkması için gereken uluslararası uzlaşmanın başlangıcı olduğu belirtiliyor. Bu, şimdiye kadar AB’nin Birleşmiş Milletler Belirli Konvansiyonel Silahlar Sözleşmesi (CCW) toplantısında kullandığı söylemlerden çok daha güçlü” şeklinde yorum yapıyor. Öte yandan AB ülkeleri arasında otonom silahlarla ilgili kafa karışıklığı olduğuna vurgu yapan İngiliz bilimadamı, İngiltere’nin bu konuyla ilgili çok kafa karıştırıcı ve teknik olarak anlamsız yasa tanımları yaptığını, Almanya’nın yaptığı “robotun kendinin farkında olmaması halinde katil robot olamayacağına” şeklindeki tanımınsa anlamsız olduğu görüşünde. Çin’in CCW platformunda otonom silahlarla önlem alınması konusunda diğer ülkelere göre daha olumlu adımlar attığını, Güney Kore’nin de aynı çizgide gidebileceğini belirten Russell, AP ve Kaliforniya’dan çıkan umutlandırıcı kararlara rağmen dünyanın önde gelen ülkelerinin otonom silahların ölümcül olabileceğine ilişkin ikna edilmesi gerektiğini söylüyor.
Asilomar listesi, Kaliforniya’nın Asilomar bölgesinde Ocak 2017’de ekonomist, akademisyen, etik uzmanı, filozof ve yapay zeka uzmanlarının katıldığı bir toplantıda imzalandı. Toplantıda Elon Musk (yukarıda) ve Eric Schmidt (aşağıda) gibi teknoloji endüstrisine yön veren popüler isimler de katılmıştı.
