Bir robotun hareket ederken karar verme mekanizması nasıl işliyor? İşte bu, bilimin onlarca yıldır kafa yorduğu konulardan biri. Bir robota insan gibi düşünmeyi öğretmek… Bu nasıl bir yöntemle mümkün olabilir?
Burada önce fizik kuralları ve bilginin nasıl bir süreçten geçerek eyleme dönüşebileceğine, daha doğrusu bu ikisi arasındaki ilişkiye bakılıyor. Fiziksel rezervuar hesaplama son yıllarda karmaşık fiziksel sistem dinamiklerinin bilgi işlemci cihazlarca nasıl bir süreçten geçirildiğini anlatan bir tanım. Bu tanım işlem sürecinin sensör gibi bir sınır bilişim cihazı aracılığıyla veri aktarımındaki gecikmeyi önlemek için merkeziyetsiz bir şekilde gerçekleşmesini anlatıyor. Japon biliminsanları ise bu kez yeni bir bakış açısıyla fiziksel rezervuar hesaplama yöntemini kullanmış.
Applied Physics Letters isimli bilimsel dergide yayınlanan makaleye göre, Tokyo Üniversitesi’nden uzmanlar bir makineye bağlı sinir hücrelerinin elektrikle bir labirentte nasıl çözeceğini anlamaya çalışmış. Canlı hücrelerden geliştirilen bu sinir hücreleri bilgisayarın sinyal sentezinin fiziksel deposu, yani rezervuarı olarak kullanılmış. Yani ortada bir sensör gibi uyarıcı yok. Japon uzmanlar, robot labirent içinde yoldan çıktığında tıpkı insanda olduğu gibi elektrikli bir dürtüyle hücre kültürü içindeki sinir hücrelerinin harekete geçmesini sağlamış. Labirenti tamamlaması için yanlış yaptığını belirten sinyallerle insansı statik işaretçileri devreye sokmuş. Böylece robota ekstra öğrenmeye gereksinimi kalmadan bu sinyaller sayesinde tüm bilişim sistemini hedefe doğru hareket eden bir davranış yöntemi kazandırılmış. Robot, göremediğinden veya hissedemediğinden elektrikli bir dene-yanıl dürtüsüne sahip olmuş.
apon uzmanlar, bu denemeyle fiziksel rezervuar bilgisayarların kaotik bilişsel girişleri alarak bunları insansı statik veya yanlış yaptığını gösteren sinyallere dönüştürerek akıllı, problem çözücü yetenekler kazanabileceğini göstermiş. Araştırmaya imza atan Tokyo Üniversitesi Mekanik-Enformatik Bölümü Doçenti Hirokazu Takahashi, bu deneyle “zekayı ortaya çıkaran biyolojik sistemlerin, düzensiz veya kaotik durumlardan tutarlı sonuçlar çıkarabilen mekanizmalardan oluştuğu” önermesinde bulunduklarını belirtiyor. Araştırmacı Japon ekip, fiziksel rezervuar hesaplama yönteminin beynin bilgiyi nasıl bir süreçten geçirdiğinin anlaşılmasına yardımcı olacağını ve hatta bu amaçla nöromorfik (insan beyni fiziği ve sinir sistemini taklit eden) bir bilgisayarın geliştirilebileceğini düşünüyor.
