Sürücüler artık sadece yolcu taşımayacak: Uber, yapay zeka modellerini eğitmek için ses kaydı yapma, fotoğraf yükleme ve belge gönderme gibi görevlerle yeni bir gelir kapısı açıyor.
“Esnek çalışma”yı merkezine alan Uber, ABD’de başlattığı yeni bir pilot programla sürücü ve kuryelerine yapay zeka modellerinin eğitimine katkı sağlayacak “mikro görevler” veriyor. Şirket, bu adımıyla sadece ulaşım ve teslimat değil, aynı zamanda yapay zeka veri üretimi alanında da küresel bir oyuncu olmayı hedefliyor. Uber’in yeni sisteminde sürücüler, uygulama üzerinden ek gelir kazanabilecekleri küçük ama stratejik görevleralıyorlar. Bu görevler arasında ses kaydı yapmak, farklı dillerde konuşmak, belge taramak ya da belirli nesnelerin fotoğraflarını yüklemek yer alıyor.
Örneğin bir görev, “ana dilinizde kısa bir cümle söyleyin” ya da “bir arabayı çeşitli açılardan fotoğraflayın” gibi olabilir. Bir İspanyolca menüyü tarayıp yüklemek ise, sürücülere bir dolara kadar ek kazanç sağlayabiliyor. Uber, bu verilerin yapay zeka modellerinin ses tanıma, dil çeşitliliği ve görsel nesne tanıma alanlarında eğitilmesinde kullanılacağını söylüyor.
Bu adım, Uber’in milyonlarca sürücü ve kuryesini Scale AI veya Amazon Mechanical Turk gibi yapay zeka veri etiketleme platformlarına rakip haline getiriyor.
Bu platformlar, genellikle düşük ücretli insan emeğiyle yapay zeka sistemlerinin eğitilmesi için veri etiketleme ve sınıflandırma hizmeti veriyor.
Yani Uber artık yalnızca bir ulaşım uygulaması değil, yapay zeka endüstrisinin görünmeyen insan emeğiyle beslenen “arka ofisi” olma yolunda ilerliyor. Şirketin AI Solutions Group’u, bu süreçleri “human-in-the-loop” (insanın döngüde olduğu) modellerle yürütüyor. Bu, hem makine otomasyonu hem de insan uzmanlığının bir arada kullanıldığı hibrit bir sistem anlamına geliyor.
Uber ayrıca yakın zamanda Belçika merkezli Segments.ai girişimini satın alarak veri etiketleme ve model eğitimi kapasitesini genişletmişti.
Uber bu mikro görev modelini ilk olarak Hindistan’daki sürücüler üzerinde test etmişti. Şimdi sistem ABD’de pilot olarak devreye alınıyor.
Şirket, bu mikro görevleri “sürücülerin boş zamanlarında gelirlerini artırabilecekleri esnek bir fırsat” olarak tanımlıyor. Ancak, birçok sürücü zaten düşük gelir ve yüksek komisyon oranlarından şikayetçi olduğu için, bu görevlerin ne kadar ilgi göreceği merak konusu.
Uber, sürücüleri “bağımsız çalışan” olarak sınıflandırdığı için, bu görevlerden elde edilen gelirler de geleneksel işçi haklarına tabi olmayacak. Yani fazla mesai, asgari ücret güvencesi veya sigorta gibi haklar geçerli değil.
Uber yalnızca mikro görevleri değil, uygulamasının tamamını “esnek çalışma” vizyonuna göre yeniden tasarlıyor.
Yeni güncellemeler arasında:
- Yenilenmiş teklif kartları: Sürücüler artık gelen yolculuk tekliflerini kabul etmeden önce daha fazla bilgi ve daha uzun karar süresi görebilecek.
- Yeni ısı haritası: Harita, yoğun talep bölgelerini kırmızıdan mora kadar değişen renklerle gösteriyor. Sürücüler böylece nerede beklemenin daha kârlı olacağını önceden görebiliyor.
- Kadın sürücü modu: Kadın sürücüler artık sadece kadın yolcularla eşleşmeyi tercih edebilecek. Bu özellik, geçen yıl ABD’de başlatılmıştı ve şimdi Baltimore, Philadelphia, Seattle, Washington DC gibi yeni şehirlerde de kullanıma açılıyor.
Uber verilerine göre bu özelliği kullanan kadın sürücüler, 100 milyondan fazla yolculuk gerçekleştirdi. Kadın sürücülerin yaklaşık yüzde 25’i özelliği her hafta, yüzde 50’si ise neredeyse tüm yolculuklarında aktif tutuyor.
Uber, güvenlik politikalarında da güncelleme yaptı.
Artık sürücüler, belirli zaman dilimlerinde minimum yolcu puanı belirleyebiliyor. Örneğin, gece geç saatlerde sadece yüksek puanlı yolcularla eşleşmeyi seçebiliyorlar.
Ayrıca, yolculardan gelen haksız şikayetlerde sürücüler artık kendi savunmalarını yapabilecek. Uber, sahte rapor gönderen yolcuların hesaplarını devre dışı bırakabileceğini açıkladı.
Uber, sürücülerinin gelir kaybını azaltmak için yeni bir sistem tanıttı: Delayed Ride Guarantee (Gecikmeli Yolculuk Garantisi).
Buna göre, yolcu kaynaklı gecikmeler veya olağanüstü durumlar (trafik, yol çalışması vb.) nedeniyle zaman kaybı yaşanırsa sürücüler ek ödeme alabilecek. Şirket ayrıca, yolcuların bahşiş verme oranını artırmak için iPhone Live Activities üzerinden yeni hatırlatma bildirimleri de başlatıyor.
CEO Dara Khosrowshahi, Washington’daki etkinlikte “Uber’i yalnızca bir ulaşım uygulaması olmaktan çıkarıp, dünyanın en iyi esnek çalışma platformu haline getirmek istediklerini” söyledi.
Ancak eleştirmenler, Uber’in bu “mikro görev” modelini düşük ücretli işgücünü dijital bir veri fabrikasına dönüştürmek olarak yorumluyor. Uber’in yeni stratejisi, bir yandan yapay çağının veri açlığını beslerken, diğer yandan milyonlarca sürücüye ek gelir, ama belirsiz haklar sunuyor.
Sonuç olarak, Uber artık yalnızca şehir trafiğinin değil, yapay zeka ekonomisinin de bir parçası.
Ve bu kez direksiyonun arkasında insanlar değil, veri toplamak isteyen algoritmalar var.
