Önümüzdeki yıllarda ileri teknoloji ulaşım araç ve yöntemlerinde bizi oldukça değişiklikler bekliyor. Kara trafiğini “fosil yakıtlı araba” merkezinden çıkaracak bu yeni dönem, henüz başlamadan kıyasıya bir yarışa sahne oluyor. Otomotiv sektörünü de önemli ölçüde ilgilendiren bu yarışın oyuncuları elektrikli hava ve kara araç projelerini en kısa zamanda devreye sokarak bu yeni trendin “ilki olmanın” peşinde.
Bu noktada herkesin sorduğu üç soru var: Elektrikli araç pazarında hangi markalar egemen olacak? Uçan araçları ilk kim ve nerede faaliyete geçirecek? Araç kiralama (yolculuk paylaşımı/ ride-sharing) uygulamalarında kim, hangi hamleleri yaparak öne geçecek?
Ocak ayının ikinci haftasında düzenlenen, dünyanın en büyük tüketici elektronikleri fuarı olan Tüketici Elektroniği Fuarı’nda (CES) bu yarışın çok yakında meyvelerini vermeye başlayacağını gözlemleyebildik.
Bu yıl CES’te daha önceki yıllarda otonom araçlara olan “olağanüstü ilginin” yerini, yoğun nüfusu olan metropollerdeki kara trafiğini çözmeye dönük elektrikli araçlara bıraktığı yorumları yapıldı. Bu yoruma neden olan pek çok somut örnek vardı.
Yolculuk paylaşımı uygulaması Uber’in kullanmayı düşündüğü Bell Helicopter‘ın Bell Nexus isimli hibrit-elektrikli aracı, CES‘in en ihtişamlı prototipiydi diyebiliriz. Şimdiye kadar onlarca firma prototiplerini illüstrasyonlarla tanıtırken, Bell bir adım öne geçerek önümüzdeki yıllarda insanları en yakın pistten alarak dakikalar içinde istediği yere bırakacak hava taksisini binlerce katılımcının beğenisine sundu.
KARA TRAFİĞİNE ÇÖZÜM
Bell’in tasarladığı bu “dikey kalkıp inen aracı”nın (Vertical take-off-and-landing/VTOL) Uber tarafından 2020 yılının ortalarında faaliyete geçirilmesi planlanıyor. Uber, saatte 214-321 km hız yapabilen bu araçlardan oluşan filosunun başta Los Angeles olmak üzere pek çok metropoldeki trafik sorununu çözeceğini söylüyor. Ancak VTOL’ler Uber‘in kara araçlarında olduğu gibi çağırdığınız yere iniş yapamayacak. Bell‘in Stratejik İletişim Bölümü Başkan Yardımcısı Robert Hastings, bir uygulama kullanarak VTOL‘nin iniş yapabileceği en uygun pist veya alanda randevulaşılacağını söylüyor. Hastings, söz gelimi Dallas-Forth Worth Havalimanı’ndan kent merkezine varış için gereken 1,5 saatlik sürüş zamanının, Bell Nexus ile 8 dakikaya ineceğini söylüyor. CES‘te sunuma çıkarılan bu araç 5 yolcu kapasitesine sahip. Ancak 10 kişiye kadar olan VTOL’ların da bulunacağını belirten Hastings, aslen VTOL‘un pilotsuz tasarlandığını, ancak sonradan bir pilot kabininin de eklendiğini söylüyor.
Otonom araç konusunun sadece karada değil, havadaki güvenlik açısından bir sorun yaratabileceği tartışılırken, kent merkezlerinde trafiği çözmek için başta Uber gibi yolcu paylaşım şirketleri kent içinde kullanılabilecek elektrikli araçlara yönelmiş durumda. Harley Davidson’ın elektrikli modeli LiveWire’ı CES‘te görücüye çıkarması, kent içindeki ulaşım yöntemlerine iyi bir yatırım olarak yorumlanırken, yolcu paylaşım uygulamalarının bu elektrikli araçlarla işbirliğine gideceğine kesin gözüyle bakılıyor. Bu nedenle pek çok marka CES‘te elektrikli motor, bisiklet ve scooter’ını tanıttı. Bunlar arasında Novus, Bird Rides, Lime, Swagtron, Yamaha yer alıyor. Bu markalar ve daha onlarcası, kiralama uygulamalarıyla işbirliğine giderek kent yaşamının daha da büyük bir parçası olacak.
