Geçen ay İstanbul’da düzenlenen Makine İmalat Sanayii Dernekleri Federasyonu’nun (MAKFED) “Makine Zirvesi –Vizyon 2030” etkinliğinde konuşma yapmak üzere gelen Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi ve üniversiteye bağlı Dağıtık Yapay Zeka Laboratuvarı Kurucusu Ord. Prof. Dr. Şahin Albayrak ile Almanya’da yönettiği “dijital otonom yol projesini” görüştük.
Berlin’de, önce protokol caddesi adıyla bilinen 17’inci Juni Bulvarı‘nda pilot bölge olarak başlayacak, daha sonra kentte ve eyalette yaygınlaştırılacak akıllı yol projesini yöneten Türk bilimadamı Albayrak, otonom araçların Avrupa’nın önde gelen ülkelerinde 5 yıl içinde yollara çıkacağını ve insanların sürücüsüz bir şekilde, güven içinde yolculuk yapacağını söylüyor.
Prof. Dr. Albayrak, Almanya‘nın uzun süredir üzerinde çalıştığı “sürücüsüz otomobiller için akıllı dijital yol” projesiyle ilgili şöyle konuşuyor: “Bu yapay zekalı sistem, araçların otoyoldaki sensörler ve trafik lambalarının birbirine bağlanması, daha doğrusu birbirleriyle konuşması üzerine kurulu. 80 metrelik mesafeler aralığında yerleştirilecek sensörler, takip görevi birinden diğerine bırakarak aracın sürücüsüz, yani beşinci seviyede güvenli bir şekilde seyahat etmesini sağlayacak. Sadece yetişkinler değil; yaşlılar, çocuklar sürücüye ihtiyaç duymadan seyahat edebilecek. Tam otonom araçların birkaç yıla yollarda olacağını düşünüyoruz. Bu sistem, önümüzdeki yıllarda bir standart haline gelecek. Araçlar birbiriyle konuşarak, çevresiyle konuşarak tam dijital bir ortam oluşturacak. Bu dijital ortamdan alınan bilgiler, otonom araç üreticilerin merkezlerine de gönderilecek. İnsanlar yola çıktıklarında herşey dijital olacak. Halkın bunları yavaş yavaş öğrenmesini sağlayacağız.”
Otonom otomobillerin ardından Almanya‘da otonom otobüslerin de devreye gireceğini belirten Prof. Dr. Albayrak, yolcuların chatbot aracılığıyla araçla iletişime geçebileceğini ve seyahatlerini yönlendireceğini belirtiyor. Prof. Dr. Albayrak, tam otonom araçlarla ilgili kötü senaryoların gerçek olmadığına vurgu yaparak, Tesla‘nın son olarak ABD‘de tam otonom halindeyken bisikletli bir kişiye çarpmasının aslında önlenebilir olduğunu belirtiyor. Albayrak, Tesla‘nın kurucusu Elon Musk‘ı ise otonom araçla ilgili vaatleri konusunda güvenilir bulmuyor.
“Eğer son kazada sıklıkla yollara döşenmiş sensörler bulunsaydı, o kaza meydana gelmeyecekti. Bu nedenle kaza olacağı korkusu doğru değil. Bir sürücünün aracında makas atarak gitmesinin sürücüsüz bir araç için tehlike arz edeceğinden endişe ediliyor. Ancak sürücüsüz araç, sürücülü aracın seyir halindeyken yaptığını algılayabilecek. Ona göre önlemler alacak. Belki kendini daha güvenli bulduğu en sağ şeride geçecek, belki hızını düşürecek. Ama sonuç olarak trafikte tehlike arz eden her hareketi algılayabilecek” diyen Prof. Dr. Albayrak, Tesla‘nın geleceğinin ise belirsiz olduğu görüşünde. Elon Musk‘ın yatırımcıların da güvenini sarstığını, bunun borsada da hissedildiğini düşünen Prof. Dr. Albayrak, “Tesla‘nın bu yılın sonunu nasıl çıkaracağı merak konusu. Çin’in, ABD’ninTesla‘yı devralabileceği konuşuluyor” diyor.
ÜLKELERARASI İŞBİRLİKLERİ
Dijital dönüşümle birlikte insanların ilerleyen yıllarda kademeli olarak işsiz kalacağı yönündeki endişelere de cevap veren Prof. Dr. Albayrak, Almanya‘da on yıl önce korku filmlerini anımsatan tabloların çizildiğini hatırlatarak, “Ancak öyle olmadı. Şu an Almanya’daki işsizlik son on yıllarla karşılaştırıldığında düşük seviyelerde. Neden? Çünkü, diyelim otonom araçlar geldiğinde şoförler işsiz kalacak. Almanya bu insanları alıp eğitecek ve başka yeni işler kazandıracak. Evet, dijital dönüşüm bazı işleri ortadan kaldıracak ama yerine yeni işler geliyor. Önemli olan bu altyapıların oluşturulması. Almanya bu şekilde işsizliğin önüne geçiyor” diyor. Bu altyapıyı oluşturan ülkelerin sahip oldukları dijital dönüşüm bilgileri ilerleyen yıllarda aynı yolda ilerlemek isteyen ülkelerle paylaşacağını söyleyen Prof. Dr. Albayrak, “Önümüzdeki yıllarda ülkelerarası işbirlikleri bizi bekliyor. Bilgiye sahip ülkeler bu anlamdaki deneyimlerini diğer ülkelerle paylaşacak” diye konuşuyor.
ALMANYA 8 YILDA ŞİMDİYE KADAR 7,5 MİLYON EURO HARCADI
Bilimde Türk-Alman İş birliği Onur Nişanı liyakatına sahip Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Albayrak, Berlin eyaletinde Almanya Ulaştırma Bakanlığı ve Dijital Altyapı Kurumu direktifiyle oluşturulan konsorsiyumun dijital yol projesi için 7,5 milyon Euro ayrıldığını, bu kamu fonuna her iki yılda bir 5 milyon Euro‘nun aktarılacağını söylüyor. Prof. Dr. Albayrak, dijital yol projesiyle ilgili gelinen noktayı bu ay düzenlenecek basın toplantısında anlatacaklarını ifade ediyor.
